Endüstri 4.0 ve İnsan Kaynakları

Endüstri 4.0, 3 ayaktan oluşan bir sistemler kümesidir. Bu ayaklar Nesnelerin Interneti (IoT), Hizmetlerin İnterneti ve Siber-Fiziksel Sistemler’dir. Bu kavramları yakından inceleyecek olursak;

1. Nesnelerin İnterneti(IoT): Makinelerin internet üzerinden birbirine bağlanması ve kablosuz iletişimidir. İnternet üzerinden diğer cihazlara ve sistemlere bağlanmak ve veri alışverişi yapmak amacıyla sensörler, yazılımlar ve diğer teknolojilerle gömülüdür.

2. Hizmetlerin İnterneti: Ortaya çıkacak olan yeni hizmet alanlarının olmasını ifade eder. İnternet üzerinden hizmet verecek olan kişiler, hizmet alacak kişileri, bunların arasındaki ilişkiyi sağlayacak yazılımı ve hizmetlerin kendisini içerir. Eposta hizmetleri, bulut sistemi gibi hizmetler buraya girmektedir.

3. Siber-Fiziksel Sistemler: Sanal dünyanın bir kopyası olarak kendi kendini idare eden sensörleri vasıtasıyla işlemlerini gören sistemlerin genel adıdır.

Endüstri 4.0’ın 6 temel ilkesi bulunmaktadır;

1. Karşılıklı Çalışabilirlik: Bu ilke insanlar ile robotlar arasındaki iletişimi ifade eder. İnsanlar uzaktan makineleri kontrol edebilmekte iken, makineler de çözemedikleri bir problem ile karşılaştıklarında sistem yöneticisi olan insana haber vermektedir.

2. Sanallaştırma: İnsan ile makineler arasındaki bağlantının fiziki olmaması demektir.

3. Özerk Yönetim: Akıllı fabrikalar içindeki makineler yani robotlar olağan durumlar içerisinde veri analizlerine dayanmak suretiyle bir üretim kararını kendi başlarına alabilmektedir.

4. Gerçek-Zamanlı Yeteneği: Üretim verilere dayanmaktadır. Veriler değiştiği zaman doğrudan üretime müdahale edilmekte ve üretim yeniden şekillendirilmektedir. Çünkü Endüstri 4.0’da sistemdeki tüm veriler tek elde birikir. Karmaşık bir bilgi yığını yoktur. Gereksiz ve zamansız üretim yapılmaz. Sistem içerisinde meydana gelen aksaklık derhal fark edilir.

5. Hizmet Oryantasyonu: Robotların herkese anında ulaşması anlamına gelir.

6. Modülerlik: Esneklik olarak da bilinen bu kavram yeni akıllı fabrika sistemindeki değişikliklerin kolay olması demektir. Üretimle ilgili plan değişikliği olduğunda basit bir program yardımı ile yeni üretim aşamasına ve tekniğine geçilebilmektedir. Günümüzde fabrikanın ya da makinelerin toptan değiştirilmesi gerekmektedir.

Değişen dünya ve ülkemizde firmalar Endüstri 4.0’ı yakalamaya çalışırken İnsan Kaynakları departmanları ve profesyonelleri kendilerini bu değişim içerisinde nerede bulacak, asıl soru bu.

Yaşanan teknolojik gelişmelerle işgücü profilinde ve direkt olarak işgücünde değişiklikler yaşanması aşikardır. İnsan kaynakları, yaşanacak değişimleri önceden sezerek kendisini bu değişimlere adapte edecek dijital ve sürükleyici araçlara yatırım yaparak projeler geliştirmelidirler. Tam olarak bu nokta da İnsan Kaynakları 4.0 (SHR 4.0)doğmuş oluyor.

Bu bağlamda Endüstri 4.0 ve insan kaynakları ilişkisi ile doğan İnsan Kaynakları 4.0 kavramını İK süreçlerinin dijital platformlar aracılığı ile yürütüldüğü, İK süreçlerinden kaynaklanan operasyonel yükün azaltıldığı, mobilitenin hız kazandığı, çalışanlara hayallerini gerçekleştirebilecekleri ortam sunan yenilikçi bir yaklaşım olarak tanımlayabiliriz.Bu dönüşümle birlikte yüksek niteliklere sahip, alanında uzman, sistemleri optimize eden ve muhtemel problemleri çözebilen kişiler işletmelerin öncelikli tercihi olacaktır. İnsan kaynakları 4.0 ile işe alımlarda gözetilecek olan yetkinlikler şöyle olacaktır:

Teknik: Teknoloji bilgisi, teknik beceriler, yeni medya dijital okur yazarlığı, kodlama becerileri, BT güvenliğinin anlaşılması

Metodolojik: Yaratıcılık, problem çözme, analitik beceriler, girişimci düşünme

Sosyal: Dil becerisi, ağ becerisi, takım çalışması, işbirliği ve uzlaşma yeteneği, liderlik becerileri

Kişisel Yetkinlikler: Esneklik, belirsiz tolerans, öğrenme motivasyonu, baskı altında çalışabilme yeteneği, uyumluluk

İnsan Kaynakları 4.0 kapsamında ihtiyaç duyulan bu yetkinlikleri sağlamak için işletme içi eğitimler önem taşıyor. Araştırma becerisi gelişmiş, analiz eden ve çözüm odaklı düşünebilen insan modeli ihtiyacının karşılanması insanların özellikle de iş dünyasında paradigmaları değiştirmesi beklenen Z kuşağının Endüstri 4.0’ın getireceği teknolojilere ayak uyduracak şekilde yetiştirilmesini gerektiriyor.

Klişe kullanmadan yazımı bitirmek istemediğim için biraz daha uzatayım.. Değişime ayak uyduramayan bireylerin ve şirketlerin piyasaya girmekte zorlanacağı bu yeni dünya düzeninde sürekli aktif izleyici ve dinleyici olmamız gerekiyor.

Kaynakça:

https://www.stendustri.com.tr/endustri-40-uygulamalari/endustri-40-nedir-h95384.html

https://www.isarder.org/2021/vol.13_issue.1_article43.pdf